Archetype

De verkeerde portemonnee

Het voordeel van de één is een nadeel voor de ander

In complexe situaties is het soms lastig in te schatten waar de voordelen en waar de nadelen van een project optreden. Regelmatig komt het voor dat de verandering voor het systeem als geheel positief uitvalt (een besparing, betere service, betere volksgezondheid), maar dat dit ten koste gaat van één of meerdere partijen binnen het systeem. Als het om geld gaat, is een compensatie vanuit het collectief soms nodig om een acceptabele, win-win (of not lose-not lose) situatie te creëren, waarbij niet de portemonnee van de één gevuld wordt door die van de ander.

10 recente lessen

1.

Experimenteren met 3D-geprinte rioolputten
“Ik denk dat ook samenwerken, wederzijds vertrouwen hebben en samen optrekken van cruciaal belang is”, zegt Bakker. “In zo’n traject is het geven en nemen, ook op financieel vlak. Tegenslagen zijn er altijd en juist dan moet je bij elkaar blijven. Als iemand op zo’n moment naar een ander gaat wijzen, dan ben je af.”

2.

Mede-opdrachtgeverschap à la Ooms Bouw & Ontwikkeling: “Als je iets wil binnenhalen dan moet je iets unieks doen.”
Bij de gebruikelijke seriematige bouw zie je dat mensen na oplevering de woning nog eens helemaal naar wens gaan maken. Dan worden er dingen gesloopt, vervangen, toegevoegd. Nu heb je een woning die al op maat is zodat je meteen door kunt naar het afwerken. Dat scheelt een hoop verspilling. Geweldig voor de bewoners en veel beter voor het milieu, maar vanuit het oogpunt van de bouwer een soort nachtmerrie. Er is immers een reden dat bouwers graag kiezen voor seriematige bouw met zo min mogelijk afwijkingen. Verstoringen brengen faalkosten met zich mee, vandaar dat je dat als bouwer zo min mogelijk wilt hebben tijdens de bouw. Voor de uitvoerende tak was dit dus minder leuk, je moet absoluut kunnen incasseren.

3.

StraatRobot: het 'levende' bewijs dat een slimme stratenmaker zich niet twee keer aan dezelfde steen stoot
De machine had veel storingen, zowel op mechanisch als softwarematig vlak en het was vervelend dat het niet lukte om die problemen op te lossen. De man die verantwoordelijk was voor het mechanische deel gaf het softwarematige deel deed de schuld van wat er niet werkte, en de softwareman wees op zijn beurt steeds naar het mechanische deel. De opdrachtgevers zaten er als een soort scheidsrechters tussen en konden de hele tijd betalen. Het probleem was dus dat de opdrachtgevers winst en verlies niet konden delen.

4.

Pilots kunnen mislukken, en leveren belangrijke inzichten op
Vrijwel alle zorgorganisaties hebben te maken met tekorten aan personeel en andere middelen. De projecten van VernieuwdeZorg vereisen echter mankracht en ruimte die beperkt worden door deze tekortkomingen. Dit resulteert in ongemakkelijke tijden en locaties voor de zorgverlening.

5.

Consument merkt nog weinig van plasticheffing
Het is duurder voor supermarkten en snackbars om de alternatieven voor plastic te gebruiken voor hun verpakkingen, terwijl dit wel beter is voor het milieu. Ook kan de doorberekening van de heffing aan consumenten zorgen voor een daling in de vraag naar hun producten. Hierdoor hebben supermarkten en snackbars minder motivatie om mee te werken aan de verandering van dit systeem.

6.

Floppende kledinglijn Adidas en Beyoncé
Beyoncé wilde graag meer creatieve vrijheid, maar dit betekende wel het einde van de lijn met de grote popster voor Adidas. Het merk was een paar maanden eerder al haar succesvolle samenwerking met de rapper Kanye West kwijtgeraakt, toen hij in opspraak raakte vanwege zijn antisemitische uitspraken.

7.

De alcoholtafel
Alcoholproducenten verdienen minder geld als de alcoholconsumptie wordt verminderd, zij hebben hierdoor liever dat mensen door blijven drinken.

8.

Legalisatie cannabis in Californië
De politiek wil geld verdienen met hoge belastingen van wel 70 procent op de verkoop van marihuana en steekt hierdoor een mes in de rug van de legale verkopers. In de legale sector is namelijk geen droog brood te verdienen op deze manier.

9.

Betere behandeling loopt tegen financiële prikkels aan
Door de financiële structuur van het ziekenhuis heeft het bekostigen op de behandeling een tekort in budget op andere zorgprocessen als een direct gevolg. Deze zijn echter wel op te lossen in onderhandelingen met de zorgverzekeraar.

10.

Exubera
Doordat het goedkoper is om insuline te injecteren in plaats van inhaleren, waren zorgverzekeringen minder enthousiast over Exubera.